दूध वा दूग्धजन्य पदार्थको सेवन स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक मानिन्छ । दूधमा हुने क्याल्सिम, प्रोटिन लगायतका तत्वले स्वास्थ्यलाई लाभ गर्छ । सामान्यत: मानिसले गाई, भैँसी, उँट, भेडा, बाख्रा, चौरीगाईं लगायतका घरपालुवा जनावरको दूध खाने गर्छन् ।
दूध सबै उमेर समूहका मानिसका लागि स्वस्थवर्धक मानिन्छ । प्रसस्त मात्रामा पोषक तत्व रहने दूध बालबालिकालाई खुवाउनु उत्तम हुन्छ । दूधले शारीरका साथै मानसिक विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ ।
अझ नवजात शिशुहरुलाई आमाको दूध अमृत समान हुन्छ । आमाको दूधमा बच्चालाई चाहिने सम्पूर्ण पोषक तत्व पाइन्छ ।
तर शहरका कामकाजी महिला तथा रोजगार भएका महिला वा पर्याप्त मात्रामा दूध नआउने महिलाले आफ्ना नवजात शिशुलाई गाईको दूध ख्वाउने गरेको पाइन्छ । यसरी आमाको दूधको सट्टा नवजात शिशुलाई खुवाइने गाईको दूध कतिको लाभदायक छ त ?
नवजात शिशुलाई आमाको दूधको सट्टा गाईको दूध खुवाउनु हानिकारक मानिन्छ । एक वर्षभन्दा कम उमेरका बच्चालाई गाईको दूधले हानी गर्नसक्छ । गाईको दूधमा प्रोटिनको मात्रा अधिक हुन्छ ।
जसलाई नवजात शिशुले पचाउन सक्दैनन् । यसले बच्चाको पाचनप्रक्रियामा असर पुर्याउँछ । र, विस्तारै पाचन प्रक्रियामा एलर्जीको समस्या हुनसक्छ । साथै एक बर्षभन्दा कम उमेरमा गाईको दूधको सेवन गरेमा एनिमियाको समेत समस्या देखिन सक्छ । जसले शिशुको कमजोर मिर्गौलामा समेत असर गर्छ ।
